KANDAGA BUDAYA SUNDA, WARTA ATIKAN TI BUNGURSARI : Ki Léngsér di SDN Bungursari Mapag Papisah Kelas 6
Ki Léngsér di SDN Bungursari
Mapag Papisah Kelas 6
LÉNGSÉR
Yasana
: Budi Rahayu Tamsyah
Léngsér téh tokoh
carita pantun, karya sastra pituin Sunda anu geus aya ti Jaman Pajajaran.
Sakapeung, nu teu apal posisina mah sok nyebut Si Léngsér baé; dipiheulaan ku
"si", sakumaha umumna ka tokoh bodor.
Léngsér
téh lain tokoh samanéa. Ku urang karaton prah disebut Paman Léngsér, ari
rahayat sok loba nu ngabasakeun "ua", Ua Léngsér. Sakapeung
didéskripsikeun batara, Batara Léngsér. Jelema kadéwan, cohagna mah jelema
satengah déwa anu keur ngawula ka wayahna, ngaping ngajaring rundayan
Pajajaran. Sakaligus jadi gagang antara pamingpin jeung rahayatna, diwujudkeun
ku cara anu basajan: purah nabeuh bendé jeung diutuh-étah.
Ahir
taun 1960-an tokoh Léngsér diasupkeun kana bagian upacara adat Sunda, alpukahna
Wahyu Wibisana (alm.). Luyu jeung "tupoksi"-na ditempatkeun purah
mapag sémah. Minangka panghormat ka nu datang, dipapagkeun ku nu dipikolot, ku
déwa kamanusan anu keur ngawula ka wayahna, ku nu diajénan ku saréréa. Nepi ka
dinya taya masalah. Alus wé nu aya jadi ngeuyeub-ngeuyeub budaya Sunda, anu teu
méngpar tina ajén-inajén kasundaan sakumaha anu kauni dina carita pantun.
Kakara
aya masalah sabada loba raéhan anu sakapeung mah jauh tangéh tina konsép
ajén-inajén budaya Sunda. Naon baé raéhan nu kitu téh? Urang pedar dina tulisan
sabada ieu.
|
U
|
NGKARA
di luhur éta téh, minangka keur SDN Bungursari Désa/Kecamatan Bungursari Kabupatén
Purwakarta, para peserta didikna diwanohkeun kana seni Sunda tur hasil
didikanana dipintonkeun dina acara Paturay Tineung Kelas 6 jeung Kenaikan Kelas
1-5 SDN Bungursari Taun Ajaran 2018/2019 dipayuneun kolotna sewang-sewangan.
Malah mandar disakolana, ku
ayana waditra seni Sunda saperti jengloong,
saron, kenong, goong, kendang, suling jeung nu lainna milik sakola tibatan
nambru. Ayeuna dimangpaatkeun keur ngamumulé seni Sunda. Kajaba kitu
diwanohkeun ka peserta didik kana waditra, lain saukur diajar teori na wungkul
tapi ningali bungkeuleukkanana komo nepika narabeuh waditrana mah leuwih mika
cinta kana seni budaya Sunda.
Dina hal ieu mah, para peserta
didik hususna siswa Kelas 6 salila sabulan mah dilatih ku pelatih, lalatihan
pikeun mapag kaul samen dina acara Paturay Tineung Kelas 6 jeung Kenaikan Kelas
1-5 SDN Bungursari Taun Ajaran 2018/2019.
Salahsaurang peserta didik éta,
wastana cép Abdullah mintonkeun salaku “Léngsér” dina runtuyan acara Upacara
Adat mapag siswa-siswi kelas 6 nu rék dipasrahkeun ku kepala sekola ka kolotna
sewang-sewangan. Lantaran geus waktuna pihak sakola masrahkeun deui ka kolotna. Kitu ceuk H. Ahyar, S.Ag
(Kepala SDN Bungursari) ka Galura poé Senen (24/6) di sakolana.
Lain deui ceuk cép Abdullah
wungkul nu dilibatkeun kana acara samenan téh, ti kelas 3 nepi ka kelas 6 ogé
ngiring aub dina acara nu saperti kitu.
Sedengkeun disakola ayana
waditra ieu téh, hampir lima taun geus bulukan pinuh ku lamat lancah, nya sim
kuring jeung guru-guru ngamangpaatkeun waditra éta ku cara ngondang pelatih nu
husus pikeun ngalatih barudak ti kelas 3 nepi ka kelas 5 keur mapag samenan.
Nya kitu dina waktuna mah, Alhamdulillah tiasa dipintonkeun ka para sepuh murid
nepika para peserta didikna nu milu aub tiasa némbongkeun unjuk kabisana
sewang-sewangan. Saperi halna ayana pintonan Ki Léngsér, Calung Bobodoran,
Jaipongan, Angklung jeung nu sajabina,” pokna H. Ahyar.
Dina kasempetan éta, wawakil
peserta didik Cép Abdullah basa ditaros ku Galura tanpa isinan ngajelaskeun yén
dipilihna abdi salaku Ki Léngsér téh kapercantenan Pa Usép guruna sareng Pa
Kasek. Latihan dua minggu salaku léngsér.
Masih
ceuk Abdullah (calon masantrén di Kampung Dangdeur), rék ninggalkeun sakola nu
tempat nyiar élmu salila genep taun, sedh pisan lantaran sok mindeng kakeuheul
ka guru-guru kulantaran baong disakola. Tapi basa rék papisah, abdi dipiwarang
ngiringan acara Paturay Tineung Kelas 6 jeung Kenaikan Kelas 1-5 SDN Bungursari
mintonkeun salaku “Léngsér”. Abdi ngarasa isin bilih teu tiasa. Kulantaran Pa
Jujun ngalatih nepika dina waktuna tiasa. Pokna Cép Abdullah nu kolotna kuli
bangunan di Jakarta.
Lain halna ceuk Jujun (Pupuhu
Sanggar Seni Purwa Dharmaloke Cikopo) salaku pembina seni di SDN Bungursari,
inyana jeung saparakanca ngalatih barudak ti enol, tangtu rada sesah. Tapi
ningali sumanget barudak haroyong tiasa, nya tiasa dilakonan ngalatih téh. Ti
mimiti siswa nu resep kana waditra, penari katut Ki Léngsér, tiasa lalatihan.
Sok sanajan latihan ngan ukur dua minggu digeder, nya dina waktuna minton tariasa
sakumaha mistina,” pokna Jujun.
“Ngalatih Upacara Adat nu
langkung bangga, nya pihakna ngulem ti sanggar keur milu aub dina pintonan
upacara adat.” Pokna.
“Keur mah Kepala Sakolana resep
kana seni, ieu jadi mawa sumanget sim kuring sareng rengrengnganana ngalatih
barudak SDN Bungusari,” pokna Jujun.
Ceuk Ketua Komité SDN
Bungursari, Sudaryono, ngarasa reueus ku ayana saniskara pintonan atawa Pentas
Kréasi Seni disakolana saperti ayana pintonan Drum Band, Upacara Adat,
Jaipongan, Calung jeung pintonan nu lain. Kalih ti éta, acara nu samodél kieu
téh ku para orang tua siswa dianti-anti. Kari-kari ayeuna acara rongkah.
Malahan béh dituna mah mun acara samenan téh nepika dua poé dua peuting. Lir
ibarat jiga nu hajat. Ku kituna mudah-mudah acara samenan ieu taun payun leuwih
rame deui tur nyeni.*** Anto S
